Poglądy etyczne wybranych nurtów i postaci
Spis zagadnień:
• Wstęp
• Poglądy etyczne Arystotelesa.
• Filozofia grecka a chrześcijańska w ujęciu etycznym.
• Cesarstwo rzymskie a chrześcijaństwo.
• Boecjusz
• Poglądy etyczne Tomasza z Akwinu.
• Holbach
• Diderot
• Etyczne poglądy sentymentalistów brytyjskich.
• Faust Socyn
• August Comte
• Artur Schopenhauer
• B. Trentowski
• Światopogląd etyczny Bergsona
• Jung
• Karl Jaspers
• DeChardin
Według Wolnej Encyklopedii etyka to dział filozofii zajmujący się badaniem moralności i tworzeniem systemów myślowych, z których można wyprowadzać zasady moralne.
Etyki nie należy mylić z moralnością. Moralność, to z formalnego punktu widzenia zbiór dyrektyw w formie zdań rozkazujących w rodzaju: "Nie zabijaj", których słuszności nie da się dowieść ani zaprzeczyć, gdyż zdania rozkazujące niczego nie oznajmują.
Etyka natomiast to nauka, której celem jest dochodzić źródeł powstawania moralności, badać efekty jakie moralność lub jej brak wywiera na ludzi oraz szukać podstawowych przesłanek filozoficznych, na podstawie których dałoby by się w racjonalny sposób tworzyć zbiory nakazów moralnych. Poglądy etyczne przybierają zwykle formę teorii, na którą składa się zespół pojęć i wynikających z nich twierdzeń, na podstawie których można formułować dopiero zbiory nakazów moralnych. Teorie etyczne mogą być zarówno próbą udowadniania słuszności funkcjonujących powszechnie nakazów moralnych, jak i mogą stać w ostrej opozycji z powszechną moralnością, kwestionując zasadność części bądź nawet wszystkich aktualnie obowiązujących w danym społeczeństwie nakazów.
Arystoteles
Etyka Arystotelesa jest moralnością ludzkiego postępowania w życiu doczesnym.
Etyka Arystotelesa wynikała w dużym stopniu z jego „teorii bytu”, ale także była wypracowana na drodze praktycznych obserwacji. Rozumiał on dobro i cnotę jako dążenie do doskonalenia swojej duszy. Gdy dusza osiągnie przeznaczoną dla danej jednostki postać, to wtedy jednostka ta osiągnie trwałe szczęście i cnotę. Dusze ludzkie są niepowtarzalne, dlatego to, co jest dobre dla jednego człowieka, niekoniecznie musi być dobre dla drugiego. Dobro zatem jest pojęciem subiektywnym i zależy od mnóstwa różnych czynników. Próba uszczęśliwiania wszystkich poprzez tworzenie idealnego państwa jest więc nierealna.
Arystoteles twierdził, że nawet najmądrzejsi filozofowie nie są wolni od zwykłych ludzkich namiętności, a nawet zdarza się, że podlegają im silniej. Zgodnie ze swoją teorią duszy, Arystoteles twierdził, że każdy człowiek trwa w naturalnym konflikcie żądz cielesnych. Z tego powodu cnota to stały proces przezwyciężania i kontrolowania żądz wymagający stałego wysiłku.
Arystoteles dokonał rozróżnienia cnót na: intelektualne, które są skutkiem doświadczenia oraz cnoty etyczne (moralne), które są skutkiem przyzwyczajenia. Szczęście dla Arystotelesa to działanie zgodne z rozumem. Działanie takie zapewnia bowiem osiągnięcie doskonałości. Doskonałość stoi zatem ponad dobrami idealnymi, zewnętrznymi i społecznymi. Z cnót intelektualnych najważniejsze są dwie: rozsądek i mądrość.
Arystoteles uważał mądrość jest najwyższą z rodzajów wiedzy. Zajmuje się bytami wiecznymi i niezmiennymi.
Cnoty etyczne mieszczą się w tzw. "złotym środku", między dwiema wadami nadmiarem i niedostatkiem. Żadna z cnót nie jest wrodzona, z natury jesteśmy tylko zdolni do ich nabywania, a rozwijamy je dzięki przyzwyczajeniu. Z cnót etycznych najwyższa jest sprawiedliwość.
Arystoteles uważał, że zbyt skrajne czy rygorystyczne podejście do moralności oraz całkowite ignorowanie żądz cielesnych ma zwykle fatalne rezultaty, gdyż żądze te są sposobem, w jaki ciało komunikuje silnie zależnej od niego duszy swoje potrzeby.
W swoim postępowaniu człowiek powinien kierować się "złotym środkiem", który jest określany przez jego rozum, gdyż jest to droga do osiągnięcia szczęścia, najwyższego dobra, które jest naszym celem ostatecznym.
Myślę, że „teoria złotego środka” jest bardzo trafna, niedostatek i nadmiar mogą być przykre w skutkach. Ludzie nie powinni ignorować swoich żądz ale też nie powinni się im bezwzględnie poddawać. Myślę, że dobrze jest zachowywać w życiu umiar.
Według Arystotelesa nie w każdym postępowaniu można odnaleźć "złoty środek", do takich czynów zalicza: cudzołóstwo, kradzież, morderstwo- tutaj nie ma średniej miary, są to czyny niegodziwe. I ja wypełni się z tym zgadzam te czyny są niegodne człowieka.
Z etyki z kolei logicznie wynikała już teoria państwa Arystotelesa. W tej dziedzinie Arystoteles twierdził, że państwo jest naturalną formą społeczeństwa "człowiek jest z natury stworzony do życia w państwie". Różne formy państwa są dobre dla różnych społeczeństw. Jedne społeczeństwa wymagają monarchii a inne dobrze funkcjonują w warunkach demokracji.
Zdaniem Arystotelesa człowiek jest „zwierzęciem politycznym” jest stworzony do życia w państwie.